Το σηραγγώδες αιμαγγειώμα είναι μια μορφή αγγειακής δυσπλασίας. Ουσιαστικά, πολύ μικρές φλέβες και αρτηρίες συνδέονται για να σχηματίσουν ένα κουβάρι αιμοφόρων αγγείων μέσα στο εγκεφαλικό παρέγχυμα. Οι δυσπλασίες αυτές μπορεί να αιμορραγήσουν αυτόματα. Ακόμη και μια μικρή αιμορραγία μπορεί να οδηγήσει σε συμπτώματα όπως έντονους πονοκεφάλους και επιληπτικές κρίσεις , μια μεγαλύτερη σε σοβαρά νευρολογικά ελλείμματα, κώμα ή θάνατο.
Ο ετήσιος κίνδυνος αιμορραγίας εκτιμάται μεταξύ 1-4 %. Ο κίνδυνος εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, μεταξύ των άλλων και από το μέγεθος και την εντόπισή του αιμαγγειώματος στον εγκέφαλο. Η πιθανότητα αιμορραγίας διπλασιάζεται εάν έχει ήδη προηγηθεί μια αιμορραγία.
Τα σηραγγώδη αιμαγγειώματα στον εγκέφαλο εμφανίζονται σε περίπου 0,5 % του πληθυσμού, συχνά χωρίς να προκαλούν συμπτώματα. Το πώς ακριβώς προκύπτουν είναι ακόμα ασαφές.
Το σίγουρο είναι ότι υπάρχει και κληρονομική παραλλαγή. Υπολογίζεται ότι το ένα τρίτο των σηραγγώδων αιμαγγειωμάτων οφείλεται σε γενετική αιτία. Πολύ σπάνια, υπάρχει και σε οικογενειακή μορφή, γνωστή και ως «πολλαπλά εγκεφαλικά σηρ. αιμαγγειώματα », όπου τα αιμαγγειώματα εμφανίζονται σε πολλές εντοπίσεις.
Τα σηραγγώδη αιμαγγειώματα συχνά παραμένουν ασυμπτωματικά καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής. Ωστόσο ακόμα και σε αυτήν την περίπτωση για πολλούς ασθενείς, είναι μεγάλο βάρος να ζουν με τον κίνδυνο εγκεφαλικής αιμορραγίας.
Όταν πιέζει σημαντικές δομές ή αιμορραγήσει ήπια μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα όπως πονοκέφαλοι, επιληπτικές κρίσεις και άλλα νευρολογικά ελλείμματα, τα οποία μπορούν να επηρεάσουν σημαντικά την ποιότητα ζωής. Για τους νέους που επηρεάζονται, η επαγγελματική τους σταδιοδρομία βρίσκεται συχνά σε κίνδυνο. Όταν επέλθει σοβαρή αιμορραγία μπορεί να οδηγήσει τον ασθενή σε κώμα ή θάνατο.
Τα σηραγγώδη αιμαγγειώματα ανακαλύπτονται είτε στα πλαίσια μιας αιμορραγίας ή πολύ συχνά ως τυχαία ευρήματα, σε μια απεικόνιση του εγκεφάλου, που έχει γίνει για άλλους λόγους.
Η αξονική τομογραφία χρησιμοποιείται σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, η υλοποίηση και η αξιολόγηση της οποίας γίνεται σε μόνο λίγα δευτερόλεπτα. Μπορεί να αναδείξει μια αιμορραγία ως συνέπεια ρήξης του αιμαγγειώματος.
Η μαγνητική τομογραφία είναι κατάλληλη για περαιτέρω διερεύνηση επι υποψίας αιμαγγειώματος. Συχνά το αιμαγγείωμα απεικονίζεται στην μαγνητική τομογραφία με ένα μοτίβο ποπ κορν και ενός βατόμουρου ή μιας μουριάς. Οι ασβεστώσεις και τα σήματα, υποδεικνύουν μικροαιμορραγίες που εμφανίστηκαν σε ποικίλα χρονικά διαστήματα είναι επίσης τυπικά.
Το αν και πότε είναι απαραίτητη η θεραπεία για ένα σηραγγώδες αιμαγγείωμα αποφασίζεται αν συνυπολογισθούν οι εξής παράγοντες. Από την μία το πόσο ψηλός είναι ο κίνδυνος για μια μελλοντική αιμορραγία στον εγκέφαλο αν δεν αφαιρεθεί το αιμαγγείωμα ή πόσο έντονα είναι τα συμπτώματα που προκαλεί το αιμαγγείωμα και από την άλλη πόσο ψηλός είναι ο κίνδυνος επιπλοκής κατά τη διάρκεια μιας επέμβασης. Ο κίνδυνος μιας μελλοντικής αιμορραγίας αυξάνει με το μέγεθος του αιμαγγειώματος και αν υπήρξε προηγούμενη αιμορραγία. Σοβαρά συμπτώματα θα μπορούσαν να χαρακτηρισθούν επιληψίες που δεν αντιμετωπίζονται με φάρμακα ή νευρολογικά ελλείματα όπως αδυναμία μιας πλευράς του σώματος ή αφασία. Ο κίνδυνος να δημιουργηθεί μια επιπλοκή στο χειρουργείο μειώνεται αν ο όγκος είναι εύκολα προσβάσιμος.
Εάν το σηραγγώδες αιμαγγείωμα είναι καθαρά τυχαίο εύρημα και ασυμπτωματικό, συνήθως πραγματοποιείται ετήσια παρακολούθηση με χρήση μαγνητικής τομογραφίας. Εξαίρεση αποτελούν τα αιμαγγειώματα των οποίων το μέγεθος και η θέση απαιτεί παρέμβαση, για παράδειγμα όταν αφορά μεγάλα αιμαγγειώματα που βρίσκονται πολύ κοντά στην κινητική περιοχή. Επίσης όταν το αιμαγγείωμα αυξάνεται στις διάφορες μαγνητικές ή ο ασθενής λαμβάνει αντιπηκτική αγωγή, τότε συνίσταται η αφαίρεσή του.
Η θεραπεία εκλογής είναι σαφέστατα η χειρουργική , όταν αυτή είναι δυνατή με μικρό ρίσκο.
Κατά τη χειρουργική επέμβαση ενός σηραγγώδους αιμαγγειώματος, εξαιρείται μικροχειρουργικά υπό νευροπλοήγηση και νευροπαρακολούθηση το σύμπλεγμα μικρών αρτηριών και φλεβών. Όταν είναι εφικτό, αφαιρείται επίσης η περιεστιακή ζώνη γλοίωσης, δηλαδή ο ουλώδης ιστός γύρω από το αιμαγγείωμα , που μπορεί να προκαλέσει επιληψία.