Τα ανευρύσματα εγκεφάλου προκαλούν εύλογη ανησυχία στους ασθενείς, καθώς μια ενδεχόμενη ρήξη τους μπορεί να αποβεί μοιραία ή να έχει σοβαρότατες επιπτώσεις στην υγεία, που αλλάζουν τη ζωή. Ωστόσο, εάν διαγνωστούν έγκαιρα και αντιμετωπιστούν επιτυχώς, το αποτέλεσμα και οι πιθανότητες πλήρους ανάρρωσης είναι υψηλές.
Η πρόληψη και η αντιμετώπισή τους μπορεί να επιτευχθεί με δύο μεθόδους που χρησιμοποιούνται ευρύτατα σήμερα στη Νευροχειρουργική: ο μικροχειρουργικός αποκλεισμός του ανευρύσματος (clipping) και o ελάχιστα επεμβατικός ενδοαγγειακός αποκλεισμός του (coiling).
Ο Δρ. Γούσιας έχει σημαντική εμπειρία στην επιτυχή διαχείριση ανευρυσμάτων εγκεφάλου έχοντας θητεύσει ως διευθυντής σε κορυφαία κέντρα Νευροχειρουργικής στη Γερμανία κι έχοντας πραγματοποιήσει μεγάλο αριθμό επεμβάσεων και στις δυο μεθόδους με εξαιρετικά αποτελέσματα.
Το ανεύρυσμα εγκεφάλου αφορά σε μια λέπτυνση του τοιχώματος μιας αρτηρίας του εγκεφάλου κι εμφανίζονται συχνότερα στα σημεία διακλάδωσης των αρτηριών. Η λέπτυνση αυτή σταδιακά προκαλεί παθολογική διάταση τοπικά στο τοίχωμα της αρτηρίας (μεγαλύτερη από το 50% της φυσιολογικής της διαμέτρου), με συνέπεια κάποια στιγμή η αρτηρία να υφίσταται ρήξη και να προκαλείται αιμορραγία.
Υπάρχουν δυο βασικοί τύποι ανευρυσμάτων εγκεφάλου:
Σύμφωνα με τις στατιστικές, η συχνότητα εμφάνισης των ανευρυσμάτων του εγκεφάλου στο γενικό πληθυσμό είναι περίπου 3,2%, ωστόσο ενδέχεται να είναι μεγαλύτερη, καθώς τα περισσότερα εξ αυτών είναι ασυμπτωματικά.
Τα περισσότερα ανευρύσματα και κυρίως τα σακοειδή εντοπίζονται συχνότερα στην πρόσθια κυκλοφορία, στη συμβολή μεταξύ της πρόσθιας επικοινωνούσας αρτηρίας και της πρόσθιας εγκεφαλικής αρτηρίας, στη διακλάδωση της μέσης εγκεφαλικής αρτηρίας και στη διασταύρωση μεταξύ της οπίσθιας αρτηρίας επικοινωνίας και της έσω καρωτιδικής αρτηρίας.
Ένα μικρότερο ποσοστό ανευρυσμάτων (περίπου 15%) εμφανίζεται στην οπίσθια κυκλοφορία, συνήθως στη βασική κορυφή, στη συμβολή μεταξύ της βασικής αρτηρίας και της άνω παρεγκεφαλίδας ή της πρόσθιας κάτω παρεγκεφαλιδικής αρτηρίας και στη συμβολή της σπονδυλικής και της οπίσθιας κάτω παρεγκεφαλιδικής αρτηρίας.
Τα ακριβή αίτια σχηματισμού των ανευρυσμάτων εγκεφάλου παραμένουν άγνωστα. Ωστόσο, εκτιμάται ότι προκαλούνται από την αλληλεπίδραση καταστάσεων που επιβαρύνουν τις αρτηρίες, όπως η αρτηριοσκλήρωση και η αθηροσκλήρωση, με τη γενετική προδιάθεση να παίζει επίσης σημαντικό ρόλο.
Ως εκ τούτου, η εμφάνιση ανευρυσμάτων σχετίζεται με παράγοντες, όπως η υψηλή αρτηριακή πίεση, το χρόνιο κάπνισμα, η κατανάλωση αλκοόλ και η κατάχρηση ναρκωτικών ουσιών, ή μπορεί να είναι οικογενής.
Οι οικογενείς παθήσεις που συνδέονται με την ανάπτυξη ανευρυσμάτων εγκεφάλου περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων την αυτοσωματική επικρατούσα πολυκυστική νόσο των νεφρών, το σύνδρομο Ehlers-Danlos τύπου IV, σύνδρομο Marfan, ινομυϊκή δυσπλασία και άλλες.
Στην πλειονότητά τους, τα ανευρύσματα του εγκεφάλου είναι ασυμπτωματικά και συνήθως εντοπίζονται τυχαία στη διάρκεια απεικονιστικής εξέτασης για άλλες καταστάσεις. Τα ανευρύσματα δίνουν συμπτώματα μόνο όταν είναι πολύ μεγάλα ή έχουν υποστεί ρήξη.
Το πιο κοινό σύμπτωμα των ανευρυσμάτων του εγκεφάλου είναι ένας αιφνίδιος και έντονος πονοκέφαλος, που συνοδεύεται από άλγος στον αυχένα, περιγράφεται από τους ασθενείς ως «ο χειρότερος πονοκέφαλος της ζωής μου και υποδεικνύει ότι υπάρχει ρήξη ανευρύσματος και υπαραχνοειδής αιμορραγία.
Άλλα συμπτώματα περιλαμβάνουν:
Τα ανευρύσματα του εγκεφάλου συνήθως εντοπίζονται με απεικονιστικές εξετάσεις, όπως η αξονική και η μαγνητική τομογραφία, η μαγνητικής αγγειογραφία και η ψηφιακή αφαιρετική αγγειογραφίας (εφόσον το ανεύρυσμα είναι μεγαλύτερο από 3 χιλιοστά).
Η πρόληψη θεωρείται η καλύτερη θεραπεία για όλες τις παθήσεις, όμως ειδικά στην αντιμετώπιση των ανευρυσμάτων εγκεφάλου είναι ζωτικής σημασία, καθώς η ρήξη ενός ανευρύσματος και η ακόλουθη υπαραχνοειδής αιμορραγία χαρακτηρίζονται από ποσοστό θνησιμότητας άνω του 30%, ενώ ένα 30% των ασθενών έχει σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία και την ποιότητα ζωής του.
Η σύγχρονη αντιμετώπιση των ανευρυσμάτων εγκεφάλου περιστρέφεται γύρω από δύο βασικές μεθόδους:
Διεγχειρητικά μπορούμε να διενεργήσουμε μια αγγειογραφία με φθορίζουσα ουσία (ICG), ώστε να αποφανθούμε αν έγινε αποκλεισμός όλου του ανευρύσματος. Στο εικόνα 1 απεικονίζεται ένα ανεύρυσμα της μέσης εγκεφαλικής αρτηρίας, όπως φαίνεται μετά από την διεγχειρητική έγχυση φθορίζουσας ουσίας ενδοφλέβια. Στην εικόνα 2 φαίνεται ο πλήρης αποκλεισμός του ανευρύσματος μετά την τοποθέτηση μεταλλικού clip.
Αμφότερες οι προσεγγίσεις έχουν πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα. Αναμφισβήτητα, ο ενδαγγειακός εμβολισμός (coiling) είναι μια ελάχιστα επεμβατική διαδικασία, με όλα τα πλεονεκτήματα που αυτό συνεπάγεται, όπως λιγότερη επιβάρυνση του ασθενούς, ταχύτερη ανάρρωση και μικρότερος κίνδυνος επιπλοκών. Ωστόσο, δεν έχει μόνιμο αποτέλεσμα, γι’ αυτό και συστήνεται κυρίως για ασθενείς μεγαλύτερης ηλικίας.
Η χειρουργική αποκατάσταση του ανευρύσματος εγκεφάλου με απολίνωση (clipping), είναι μια πιο επεμβατική διαδικασία που περιλαμβάνει κρανιοτομή. Ωστόσο, είναι πολύ πιο αποτελεσματική σε βάθος χρόνου και γι’ αυτό ενδείκνυται για περιπτώσεις νεότερων ασθενών που θέλουν να αποφύγουν την ταλαιπωρία και τον κίνδυνο μελλοντικών υποτροπών.
Το clipping μπορεί να πραγματοποιηθεί στους περισσότερους τύπους ανευρυσμάτων, ακόμη και σε αυτά που έχουν ήδη υποστεί ρήξη ή θεωρούνται δύσκολα στην αποκατάσταση.
Στο βίντεο 1 φαίνεται το clip που τοποθετήθηκε στον αυχένα του ανευρύσματος, μετά την χορήγηση της φθορίζουσας ουσίας από την φλέβα του ασθενούς, θα χρωματισθούν πράσινα όσες αρτηρίες έχουν ροή, ενώ το ανεύρυσμα που έχει πλέον κλείσει δεν εμφανίζεται.
Ακολουθηστε μας
