" alt="Hero Image Here">
Το εγκεφαλονωτιαίο υγρό (ΕΝΥ) περιβάλλει τον εγκέφαλο και τον νωτιαίο μυελό, ουσιαστικά προστατεύοντάς τους από κραδασμούς και κρούσεις, ενώ έχει και θρεπτικές λειτουργίες. Όταν υπάρχει διαταραχή της ισορροπίας της παραγωγής και της απορρόφησής του ή απλά της κυκλοφορίας του ΕΝΥ, προκαλείται συμφόρησή του. Η κατάσταση αυτή είναι γνωστή ως Υδροκέφαλος.
Ο Υδροκέφαλος εμφανίζεται σε βρέφη και ενήλικες. Στα βρέφη είναι συνήθως συγγενής, όταν εμφανίζεται αργότερα κατά τη διάρκεια της ζωής οφείλεται σε επίκτητους παράγοντες, συνήθως λόγω λοιμώξεων, αιμορραγιών ή όγκων εγκεφάλου, όπως επίσης λόγω προχωρημένης ηλικίας. Όταν οι κοιλότητες του εγκεφάλου (κοιλίες) γεμίζουν με υπερβολικές ποσότητες εγκεφαλονωτιαίου υγρού, μεγεθύνονται και έτσι εκτοπίζουν τη στερεά εγκεφαλική ουσία. Αυτό προκαλεί αύξηση της πίεσης στον εγκέφαλο.
Τα βρέφη αντιδρούν διαφορετικά στην αύξηση της πίεσης από τους ενήλικες επειδή το κρανίο τους δεν έχει ακόμη πλήρως σχηματιστεί. Οι ραφές που ενώνουν τα οστά του κρανίου μεταξύ τους δεν έχουν ακόμη μονιμοποιηθεί. Λόγω της μεγαλύτερης πίεσης στον εγκέφαλο, το κρανίο τους μπορεί να μεγαλώσει και έτσι να αντισταθμίσει εν μέρει την πίεση. Στους ενήλικες, όπου το κρανίο είναι ήδη σχηματισμένο εμφανίζονται διαφορετικά συμπτώματα, που θα αναφερθούν στην συνέχεια.
O υδροκέφαλος όλων των μορφών έχει χαρακτηριστική συμπτωματολογία, όπως αναφέρθηκε πιο πάνω. Μετά την κλινική εξέταση και την λήψη του ιστορικού, επί σοβαρής υποψίας διενεργούνται απεικονιστικές μέθοδοι όπως Υπέρηχος Εγκεφάλου στα βρέφη, Μαγνητική τομογραφία (MRI) και Αξονική τομογραφία (CT) στους ενήλικες. Στις απεικονίσεις αυτές παρατηρείται μεγαλύτερο του κανονικού εύρος του κοιλιακού συστήματος.
Στην περίπτωση του υδροκέφαλου φυσιολογικής πίεσης, η διαγνωστική παρακέντηση ΕΝΥ (Tap test) ή ιδανικά η τοποθέτηση οσφυονωτιαίας παροχέτευσης του ΕΝΥ για 2-3 ημέρες, θέτει μαζί και με την μαγνητική τομογραφία και την διάγνωση.
Μια παραδοσιακή θεραπευτική μέθοδος είναι η δημιουργία μιας εσωτερικής παροχέτευσης του ΕΝΥ από τις κοιλίες του εγκεφάλου σε άλλα σημεία του σώματος προς καλύτερη απορρόφηση, η λεγόμενη κοιλιοπεριτοναϊκή ή κοιλιοκολπική βαλβίδα. Μέσω μιας κρανιοανάρτησης (οπής στο κρανίο 8 mm) εισάγεται ένας λεπτός καθετήρας στο κοιλιακό σύστημα του εγκεφάλου. Από εκεί παροχετεύεται το περίσσιο ΕΝΥ μέσω ενός υποδόριου καθετήρα (όχι ορατός) είτε προς τον κόλπο της καρδιάς (κοιλιοκολπική παροχέτευση/ VA shunt) ή στον χώρο της κοιλιακής κοιλότητας (κοιλιο-περιτοναϊκή παροχέτευση/VP shunt). Μια βαλβίδα που τοποθετείται πίσω από το αυτί ρυθμίζεται στο αντίστοιχο επίπεδο πίεσης ώστε να παροχετεύεται αρκετό ΕΝΥ στην περιφέρεια και να μειώνεται η έντονη πίεση στον εγκέφαλο. Στην εικόνα 1 φαίνονται οι διάφοροι καθετήρες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν.
Σε περίπτωση που θέλουμε να αποφύγουμε την οπή στο κρανίο του εγκεφάλου, μπορούμε να παροχετεύσουμε το ΕΝΥ εξίσου καλά από την σπονδυλική στήλη στον χώρο της κοιλίας και να τοποθετήσουμε την οσφυοπεριτοναϊκή βαλβίδα. Αυτή έχει το πλεονέκτημα της αποφυγής ενός χειρουργείο εγκεφάλου. Ο Δρ. Γούσιας καλείται συχνά να μιλήσει για την τεχνική αυτή σε Γερμανικά και ευρωπαϊκά σεμινάρια Υδροκεφάλου (εικόνα 2), αφού μέχρι το 2024 είχε διενεργήσει τον μεγαλύτερο αριθμό των χειρουργείων αυτών στη Γερμανία.
Εάν υπάρξει στένωση ή απόφραξη σε ένα σημείο μετά την ΙΙΙ κοιλία του εγκεφάλου (π.χ. στένωση του υδραγωγού του Sylvius), μπορεί να χρησιμοποιηθεί η ενδοσκοπική κοιλιοστομία (ETV). Μέσω μιας κρανιοανάρτησης εισερχόμαστε ενδοσκοπικά στην ΙΙΙ κοιλία και δημιουργούμε μια καινούργια επικοινωνία με τον υπόλοιπο κοιλιακό σύστημα (Εικόνα 3, video 1).
Ακολουθηστε μας
