Image Banner Mobile Here

Σήμερα έχουμε την δυνατότητα να εντοπίζουμε και να αναγνωρίζουμε με μεγάλη ακρίβεια τα καρκινικά κύτταρα και να τα διαχωρίζουμε από τον υγιή εγκεφαλικό ιστό, αν κάνουμε χρήση ειδικών φθορίζοντων ουσιών σε συνδυασμό με προηγμένα μικροσκόπια, ενδοσκόπια ή εξωσκόπια. Τα χειρουργεία όγκων εγκεφάλου με φθορίζουσα  καθοδήγηση χρησιμοποιούν ακριβώς αυτήν την τεχνολογική εξέλιξη, για να αναγνωρισθούν με ακρίβεια τα όρια του όγκου ώστε να αφαιρεθεί ολόκληρος ο όγκος. Υπό ειδικό φωτισμό του μικροσκοπίου τα καρκινικά κύτταρα  αναγνωρίζονται με ένα διαφορετικό χρώμα από ότι τα υγιή κύτταρα, το τελευταίο δεν θα ήταν δυνατό με γυμνό μάτι ή με τον απλό φωτισμό ενός συμβατικού μικροσκοπίου.

Αρχικά πρέπει να χορηγηθεί η φθορίζουσα ουσία, η οποία θα προσληφθεί από τον όγκο ώστε αυτός να απεικονίζεται με διαφορετικό χρώμα υπό τον ειδικό φωτισμό του μικροσκοπίου (εξωσκοπίου ή ενδοσκοπίου).

  1. Χορήγηση φθορίζουσας ουσίας
    Μας είναι διαθέσιμες διάφορες φθορίζουσες ουσίες στην νευροχειρουργική, οι κυριότερες αυτών είναι:

    • Το 5-ALA (5-αμινολεβουλινικό οξύ), που είναι και το πιο διαδεδομένο για όγκους εγκεφάλου. Ο ασθενής λαμβάνει το συγκεκριμένο διάλυμα από το στόμα 4 με 6 ώρες περίπου πριν από το χειρουργείο, γιατί η ουσία χρειάζεται το χρόνο αυτό για να χρωματίσει τα καρκινικά κύτταρα. Η επίδραση της ουσίας διαρκεί μέχρι και 24 ώρες.
    • Η Ινδοκυανίνη πράσινη (ICG) – χρησιμοποιείται για την απεικόνιση της αγγείωσης των όγκων, η ουσία αυτή δίνεται διεγχειρητικά και χρωματίζει τα αγγεία μέσα σε 2 με 3 λεπτά. Μπορεί να επαναληφθεί μέχρι μια φορά ακόμα κατά τη διάρκεια του χειρουργείου.
  2. Πρόσληψη και Συσσώρευση στον Ιστό:
    • Η ουσία  5-ALA μεταβολίζεται από τα καρκινικά κύτταρα, τα οποία την απορροφούν περισσότερο από τον υγιή ιστό (Εικόνα 1).
    • Αυτό προκαλεί τη δημιουργία ενός έντονου ροζ-μωβ όταν ο χειρουργός χρησιμοποιεί ειδικό μπλε ή υπέρυθρο φως.
    • Στην περίπτωση της ICG τα αγγεία βάφονται πράσινα (βίντεο 1).
  3. Χειρουργείο με φθορίζουσα Καθοδήγηση:
    • Κατά τη διάρκεια του χειρουργείου, ο νευροχειρουργός έχει πλέον την δυνατότητα να αλλάζει τον φωτισμό του μικροσκοπίου του είτε  στον κανονικό ή στον ειδικό φωτισμό. Στην τελευταία περίπτωση τα καρκινικά κύτταρα φαίνονται έντονα ροζ/μωβ αν έχει δοθεί 5-ALA (βίντεο 2).
    • Οι περιοχές που φωτίζονται έντονα υποδεικνύουν μικρά υπολείμματα όγκου που συνήθως δεν είναι ορατά με γυμνό μάτι ή με τον φυσιολογικό φωτισμό του μικροσκοπίου (βίντεο 3).

Ο φθορισμός με 5-ALA βρίσκει εφαρμογή κυρίως σε κακοήθη γλοιώματα, όπως τα γλοιοβλαστώματα. Μικρότερη ευαισθησία στο φάρμακο, μπορεί να έχουμε και σε μεταστατικούς όγκους ή σε όγκους χαμηλότερης κακοήθειας

Είναι αξιοσημείωτο ότι τα καρκινικά κύτταρα που μεταβολίζουν την ουσία 5-ALA είναι περισσότερα συγκριτικά με την προεγχειρητική μαγνητική τομογραφία. Γίνεται λοιπόν εύκολα κατανοητό ότι με τη χρήση της φθορίζουσας καθοδήγησης, γνωρίζουμε τα ακριβή όρια του όγκου, και είμαστε σε θέση να επιτυγχάνουμε πιο συχνά ολικές εξαιρέσεις του όγκου, η οποία με τη σειρά της προσφέρει καλύτερη πρόγνωση.

Υπάρχει μια αυξημένη φωτοευαισθησία στα μάτια και στο δέρμα, για το λόγο αυτό ο ασθενής που έχει λάβει αυτήν την ουσία πρέπει να αποφεύγει την έκθεση σε έντονο φως για 24 ώρες.

Η χρήση της αυθεντικής φθορίζουσας ουσίας 5-ALA, που κυκλοφορεί στο εμπόριο ως Gliolan, επιτρέπεται ρητά μόνο σε νευροχειρουργούς πιστοποιημένους για την χρήση αυτή. Η πιστοποίηση προέρχεται από την εταιρεία Medac και από το Πανεπιστήμιο του Münster. Ο Καθηγητής Γούσιας είναι ακαδημαϊκό μέλος του παραπάνω Πανεπιστημίου και είναι επίσημα πιστοποιημένος για την χρήση της αυθεντικής ουσίας.

Image Here

Εικόνα 1. Ο ασθενής λαμβάνει από το στόμα 4 με 6 ώρες πριν από το χειρουργείο την ουσία 5 -ALA. Αυτή προσλαμβάνεται εκλεκτικά μόνο από τα καρκινικά κύτταρα και όχι από τα υγιή εγκεφαλικά κύτταρα. Σχέδια από τη δημοσίευση του Mahmoudi et al, J Neurooncol, 2019
Βίντεο 2. Εναλλαγή κανονικού και ειδικού φωτισμού του μικροσκοπίου για έναν όγκο στην νήσο του Reil. Όταν χρησιμοποιείται ο ειδικός φωτισμός, τότε ο όγκος φαίνεται έντονα ροζ/μωβ.
Βίντεο 3. Κλασσική περίπτωση που τα όρια του όγκου δεν φαίνονται με τον κλασσικό φωτισμό του μικροσκοπίου, αλλά αναγνωρίζονται σαφώς όταν παρατηρούμε με τον ειδικό φωτισμό.
Φόρμα Επικοινωνίας